Duurzame Inzetbaarheid in de Recreatiesector: de Sectoranalyse
12 juli 2024
Het Sociaal Fonds KiKK Recreatie zet zich al jaren in voor het thema ‘Werk met Plezier!’. Dit thema omvat onder andere het stimuleren van opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden voor werknemers en het aanbieden van tools die ondernemers ondersteunen in hun personeelsbeleid. Ondanks deze inspanningen blijft het een uitdaging om werknemers gezond, gemotiveerd en inzetbaar te houden tot aan hun AOW-leeftijd. De sectoranalyse van KiKK Recreatie biedt waardevolle inzichten in de omvang, samenstelling, trends, ontwikkelingen, knelpunten en behoeften binnen de recreatiesector. Deze analyse vormt de basis voor het vormgeven van toekomstig beleid en activiteiten gericht op duurzame inzetbaarheid.
De Recreatiesector: Een groeiende markt met uitdagingen
De recreatiesector is een bloeiende industrie die veel kansen biedt, vooral op het gebied van nieuwe recreatievormen, toenemend binnenlands toerisme en technologische innovaties. Echter, de sector staat ook voor aanzienlijke uitdagingen. Een van de grootste uitdagingen is het waarborgen van een gezonde in-, door- en uitstroom van personeel. Het vinden en behouden van voldoende personeel wordt bemoeilijkt door de krappe arbeidsmarkt, een probleem dat zowel werkgevers als werknemers voelen. Er is nog weinig vertrouwen in automatisering als oplossing voor het personeelstekort, en het behoud van personeel blijft een cruciaal aandachtspunt.
Kleine ondernemingen
Kleinere bedrijven hebben vaak geen toegang tot uitgebreide HR-ondersteuning. Zowel werkgevers als werknemers moeten vaak zelf oplossingen vinden voor problemen rond duurzame inzetbaarheid. Een goed sectoraal aanbod aan activiteiten kan hierbij helpen, vooral als de administratieve lasten voor werkgevers en werknemers worden verminderd.
Uitdagingen in personeelsbehoud
De recreatiesector heeft veel werknemers die slechts tijdelijk in de sector werken, vaak jonge mensen die een bijbaan zoeken. Het is een uitdaging om de sector aantrekkelijk te houden voor studenten, vaste werknemers en zij-instromers. De sector erkent het belang van haar imago en heeft recentelijk onderzoek laten uitvoeren naar arbeidsmarktbranding. Betere doorgroeimogelijkheden, verminderde werkdruk en verbeterde arbeidsvoorwaarden zijn essentiële factoren om de aantrekkelijkheid van werk in de sector te vergroten.
Digitalisering: Kansen en bedreigingen
De digitalisering biedt zowel kansen als bedreigingen voor de recreatiesector. Digitale vaardigheden kunnen het werk interessanter en efficiënter maken. Echter, veel werk in de sector blijft sterk afhankelijk van persoonlijk contact, wat kan leiden tot spanningen tussen werknemers met verschillende digitale en sociale vaardigheden.
Zwaar werk en gezondheid
Een relatief kleine groep werknemers in de sector werkt in functies met belastende werkomstandigheden. Deze werknemers lopen het risico op gezondheidsklachten en vervroegde uitval. Tijdelijke maatregelen kunnen nodig zijn voor werknemers die al schade hebben opgelopen, terwijl preventieve maatregelen essentieel zijn om toekomstige problemen te voorkomen. Voor deze groep is het belangrijk om op tijd te (her)scholen en het werk anders te organiseren.
Werkdruk en balans
De werkdruk in de recreatiesector is toegenomen, mede door de krappe arbeidsmarkt. Werknemers ervaren verhoogde tijdsdruk en problemen met de werk-privé balans. Ook de digitalisering draagt bij aan de werkdruk, vooral voor degenen die moeite hebben met de technologische veranderingen. Het is cruciaal om nieuwe samenwerkingsmethoden te ontwikkelen en de werkdruk binnen teams bespreekbaar te maken.
Leven lang leren en ontwikkelen
Hoewel er steeds meer aandacht is voor leren en ontwikkelen in de recreatiebedrijven, blijft de focus vaak liggen op traditionele opleidingsvormen. Praktijkleren en informeel leren krijgen minder aandacht, wat gezien wordt als een gemiste kans. Werknemers in deze pragmatische beroepsgroep zijn gewend om de handen uit de mouwen te steken en leren het liefst in de praktijk.
Diversiteit en Inclusie
De recreatiesector is divers, met werknemers uit verschillende generaties en achtergronden. Deze diversiteit biedt kansen, maar vraagt ook om aandacht voor samenwerking en leiderschap. Het is belangrijk dat leidinggevenden inspelen op de behoeften van diverse werknemers en zorgen voor een inclusieve werkomgeving.
Leiderschap en dialoog
Leiderschap speelt een cruciale rol in de duurzame inzetbaarheid van werknemers. In de recreatiesector varieert de stijl van leiderschap sterk. Sommige bedrijven werken met coachend en dienend leiderschap, terwijl andere bedrijven een traditioneel hiërarchische aanpak hanteren. Veel leidinggevenden zijn doorgegroeid vanuit praktische beroepen en vinden coachend leiderschap lastig. Het voeren van gesprekken over inzetbaarheid en vitaliteit kan hen helpen om werknemers beter te ondersteunen.
Aanbevelingen voor de toekomst
Om de duurzame inzetbaarheid in de recreatiesector te bevorderen, worden de volgende aanbevelingen gedaan:
- Gezond, veilig en vitaal werken bevorderen
- Implementeren van arbo-ambassadeurs, veiligheidsmaatregelen en vitaliteitsprogramma’s.
- Bespreekbaar maken van werkdruk en organiseren van het werk om belasting te verminderen.
- Goed werkgeverschap en opdrachtgeverschap bevorderen
- Creëren van lerende netwerken, sectorale leiderschapstrainingen en HR-ondersteuning voor kleine bedrijven.
- Een leven lang ontwikkelen en arbeidsmobiliteit stimuleren
- Inzetten op praktijkopleiders, visualiseren van loopbaanpaden en experimenteren met buddy-systemen.
- Bewustwording van Duurzame Inzetbaarheid en eigen regie
- Introduceren van bloeigesprekken en het bieden van handvatten aan bedrijven om werknemers te stimuleren eigen regie te nemen.
Door deze aanbevelingen te implementeren, kan de recreatiesector zich beter voorbereiden op de toekomst en ervoor zorgen dat werknemers gezond, gemotiveerd en duurzaam inzetbaar blijven tot hun AOW-leeftijd.
De volledige sectoranalyse kun je hier downloaden.
